Gdzie zgłosić zakup mieszkania?

Gdzie zgłosić zakup mieszkania?

Zakup mieszkania, zarówno z rynku pierwotnego, jak i wtórnego, wiąże się z koniecznością dopełnienia kilku formalności. Jednym z kluczowych kroków jest zgłoszenie nabycia nieruchomości. Gdzie powinno to nastąpić i jakie dokumenty są wymagane?

Zgłoszenie zakupu mieszkania w urzędzie gminy lub miasta

Nabycie nieruchomości należy zgłosić do urzędu gminy lub miasta. W tym celu wykorzystuje się formularz IN-1 (Informacja o nieruchomościach i obiektach budowlanych), który można znaleźć na stronie internetowej odpowiedniego urzędu, tzn. tego właściwego według lokalizacji nabytej nieruchomości. W deklaracji należy podać dane niezbędne do obliczenia wysokości podatku. Zgłoszenia należy dokonać w ciągu 14 dni od dnia, gdy nabycie nieruchomości stało się faktem.

Po wypełnieniu formularza można go złożyć osobiście w urzędzie lub przesłać pocztą. Istnieje także możliwość dokonania zgłoszenia online poprzez platformę ePUAP. Następnie należy oczekiwać na decyzję dotyczącą wysokości podatku, który trzeba uiścić w kasie gminy lub przelewem na jej konto.

Nie zaleca się samodzielnego obliczania podatku, ponieważ każda gmina ustala własne stawki. Wysokość podatku jest uzależniona od powierzchni gruntów oraz budynków. Zazwyczaj podatek nie jest wysoki i wynosi kilkadziesiąt złotych. Można go uiścić jednorazowo lub w czterech ratach, które należy opłacić w terminach: 15 marca, 15 maja, 15 września oraz 15 listopada roku podatkowego.

Formalności w sądzie rejonowym i urzędzie skarbowym

Jeśli zakup mieszkania odbywa się za pośrednictwem kredytu hipotecznego, konieczne jest ustanowienie hipoteki umownej na rzecz wierzyciela (banku) w dziale IV księgi wieczystej. Aby samodzielnie złożyć wniosek, należy wypełnić formularz KW-WPIS i dostarczyć go do wydziału ksiąg wieczystych najbliższego Sądu Rejonowego, właściwego dla miejsca zamieszkania. Należy także uiścić opłatę sądową w wysokości 200 zł. Wszystkie formalności może również załatwić notariusz w imieniu zainteresowanego.

Nabywca nieruchomości ma również obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Deklaracja PCC-3 powinna zostać złożona lub wysłana do Urzędu Skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania nabywcy nieruchomości. Można to również uczynić online na stronie rządowej. Termin zapłaty podatku wynosi 14 dni od daty złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki. Wysokość podatku dla hipoteki zwykłej wynosi 0,01% wartości obciążenia, natomiast dla hipoteki kaucyjnej to 19 zł.

Podatek dla mieszkania na rynku wtórnym

W przypadku zakupu mieszkania z rynku wtórnego również należy uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC), który wynosi 2% rynkowej wartości nabytej nieruchomości. Jeśli wartość zakupionej nieruchomości znacząco różni się od ceny rynkowej, może to skutkować kontrolą ze strony urzędu skarbowego. Warto jednak zaznaczyć, że od 31 sierpnia 2023 roku wprowadzono przepisy znoszące ten podatek przy zakupie pierwszego mieszkania.

Przy zakupie bezpośrednio od dewelopera tego rodzaju opłata nie obowiązuje, gdyż transakcja jest opodatkowana VAT-em w wysokości 8% (dla powierzchni poniżej 150 m2) oraz 23% (dla powierzchni powyżej 150 m2). Obliczeniem i zapłatą podatku zajmuje się notariusz w trakcie podpisywania umowy sprzedaży. Następnie należy złożyć odpowiednią deklarację podatkową w urzędzie miasta.

Kontakt z administratorem mieszkania

Nowy właściciel ma obowiązek poinformować spółdzielnię mieszkaniową lub wspólnotę o zmianie właściciela mieszkania. Ważny jest również kontakt z administratorem budynku, w którym znajduje się mieszkanie. To od niego nowy właściciel może otrzymać klucze do wspólnych pomieszczeń oraz dowiedzieć się o zasadach panujących we wspólnocie. Należy również zająć się mediami. Podpisywaniem umów z dostawcą wody czy siecią grzewczą zazwyczaj zajmuje się zarządca budynku lub deweloper. Konieczne jest jednak podpisanie umowy z dostawcą prądu, a także przeprowadzenie tzw. przejęcia licznika, czyli spisanie jego stanu (w przypadku zakupu mieszkań na rynku wtórnym).

Warto również rozważyć ubezpieczenie mieszkania. Choć nie jest to obligatoryjne, zabezpiecza nieruchomość przed takimi zdarzeniami jak zalanie, pożar czy inne sytuacje losowe. Bez ubezpieczenia, w przypadku wystąpienia takiej ewentualności, można nie otrzymać rekompensaty finansowej.

Warto również zaktualizować adres w urzędzie gminy. To nie tylko formalność, ale może być istotne, gdy planujesz zapisać dzieci do przedszkola lub szkoły, bądź uzyskać preferencyjny abonament na miejsce parkingowe w strefie płatnego parkowania miejskiego. Należy pamiętać, że zgodnie z zapisami Ustawy o ewidencji ludności w Polsce wciąż istnieje obowiązek meldunkowy, a związane z tym sprawy załatwia się w wydziale meldunkowym.

Zmiany przeznaczenia nieruchomości

Jako właściciel nieruchomości należy również pamiętać, że w przypadku zmian przeznaczenia nieruchomości konieczne jest zgłoszenie tego faktu odpowiedniemu organowi podatkowemu. Na przykład, zmiana przeznaczenia mieszkania z celów mieszkalnych na prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się ze zwiększeniem stawki podatku od nieruchomości. Właściciele mają 14 dni na poinformowanie organu gminy lub miasta o zaistnieniu takich zmian.